Δυσλιπιδαιμία

Τι είναι η Δυσλιπιδαιμία;

Η δυσλιπιδαιμία αναφέρεται στα μη φυσιολογικά επίπεδα ενός ή περισσότερων ειδών λιπιδίων στο αίμα.

Το αίμα περιέχει δύο σημαντικούς τύπους λιπιδίων, την χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια, που μεταφέρονται στο αίμα ως λιποπροτεΐνες:

• λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας (HDL χοληστερόλη)
• λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας (LDL χοληστερόλη)
• λιποπρωτεΐνη πολύ χαμηλής πυκνότητας και χυλομικρά (τριγλυκερίδια)

Η LDL χοληστερόλη θεωρείται ο «κακός» τύπος χοληστερόλης. Αυτό συμβαίνει επειδή μπορεί να συσσωρευτεί σχηματίζοντας πλάκες στα τοιχώματα των αρτηριών. Οι αυξημένες εναποθέσεις LDL στις αρτηρίες της καρδιάς, μπορεί να προκαλέσουν καρδιακή προσβολή. Το μεγαλύτερο ποσοστό της LDL που κυκλοφορεί στο αίμα συντίθεται στο ήπαρ και δεν προσλαμβάνεται από την τροφή (υπεύθυνη μόνο για το 5-7%). Το γεγονός αυτό εξηγεί το γιατί η δίαιτα δεν μειώνει ιδιαίτερα την τιμή της LDL στο αίμα.

Η HDL είναι η «καλή» χοληστερόλη επειδή βοηθά στην απομάκρυνση της LDL, μεταφέροντας τα λιπίδια στο συκώτι από το οποίο διασπώνται και αποβάλλονται.

Τα τριγλυκερίδια προέρχονται από τις θερμίδες που καταναλώνουμε και κυρίως από τα ζωικά και επεξεργασμένα τρόφιμα. Τα τριγλυκερίδια αποθηκεύονται σε λιπώδη κύτταρα και απελευθερώνονται ως ενέργεια όταν τα χρειαζόμαστε. Αν οι θερμίδες που καταναλώνουμε είναι περισσότερες από αυτές που ‘‘καίμε’’, τότε ενδέχεται να έχουμε αύξηση των τριγλυκεριδίων πάνω από τα φυσιολογικά επίπεδα.

Τα υψηλά επίπεδα LDL και τριγλυκεριδίων αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού επεισοδίου. Αντίστοιχα και τα χαμηλά επίπεδα χοληστερόλης HDL συνδέονται με υψηλό κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.

Ποιοι είναι οι κύριοι τύποι δυσλιπιδαιμίας;

Η δυσλιπιδαιμία χωρίζεται σε πρωτοπαθείς και δευτεροπαθείς τύπους.

 Η πρωτοπαθής δυσλιπιδαιμία κληρονομείται. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν οι:

• οικογενής υπερχοληστερολαιμία
• χυλομικροναιμία,
• μικτή υπερλιπιδαιμία
• οικογενής υπερτριγλυκεριδαιμία
• οικογενής μείωση της HDL

Η δευτεροπαθής δυσλιπιδαιμία είναι μια επίκτητη κατάσταση. Στη αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται διαταραχές του μεταβολισμού των λιπιδίων που οφείλονται σε άλλα νοσήματα, όπως η παχυσαρκία, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, ο υποθυρεοειδισμός και ο σακχαρώδης διαβήτης, ή στη λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων.

Ποια είναι τα συμπτώματα της δυσλιπιδαιμίας;

Ένα μεγάλο ποσοστό των ατόμων που πάσχουν από δυσλιπιδαιμία δεν το μαθαίνουν ποτέ. Η υψηλή χοληστερόλη δεν έχει εμφανή συμπτώματα. Ανακαλύπτεται συχνά κατά τη διάρκεια μιας συνήθους εξέτασης αίματος.

Ωστόσο, η δυσλιπιδαιμία μπορεί να οδηγήσει σε καρδιαγγειακή νόσο. Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης LDL σχετίζονται με τη στεφανιαία νόσο  και με την περιφερική αρτηριακή νόσο. Η στεφανιαία νόσος εμφανίζει συχνά σαν σύμπτωμα πόνο στο στήθος που μπορεί να καταλήξει σε έμφραγμα ή ανακοπή. Η απόφραξη των αγγείων του εγκεφάλου αντίστοιχα, μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλικό.

Ποια είναι τα αίτια της δυσλιπιδαιμίας;

Πέραν των γονιδίων που είναι υπεύθυνα για την κληρονομικότητα των πρωτοπαθών δυσλιπιδαιμιών, ειδικά αν το κληρονομικό ιστορικό περιλαμβάνει τους γονείς του ασθενούς, πολλές συνήθειες του σύγχρονου τρόπου ζωής μπορούν να προκαλέσουν διαταραχές των λιπιδίων.

Αυτές περιλαμβάνουν:

• Το κάπνισμα
• Την παχυσαρκία
• Τον καθιστικό τρόπο ζωής
• Την κατανάλωση τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα και trans λιπαρά
• Την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ

Η αύξηση της ηλικίας είναι επίσης σημαντικός παράγοντας κινδύνου για υψηλή χοληστερόλη. Οι γυναίκες τείνουν να έχουν χαμηλότερα επίπεδα LDL από τους άνδρες μέχρι την εμμηνόπαυση όπου αρχίζουν να αυξάνονται.

Άλλες ιατρικές καταστάσεις που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο δυσλιπιδαιμίας περιλαμβάνουν:

• διαβήτη τύπου 2
• υποθυρεοειδισμό
• χρόνια νεφρική νόσο
• ρευματικά νοσήματα

Επίσης, χαμηλό επίπεδο χοληστερόλης HDL σχετίζεται με υψηλό επίπεδο τρυγλικεριδίων, αν και οι δύο αριθμοί δεν κινούνται πάντα ανάλογα.

Πώς γίνεται η διάγνωση της δυλιπιδαιμίας;

Μια απλή εξέταση αίματος που ελέγχει για LDL, HDL και τριγλυκερίδια θα αποκαλύψει αν οι τιμές τους είναι παθολογικές ή κυμαίνονται σε φυσιολογικά επίπεδα.

Καθώς  οι τιμές αυτές μπορούν να αλλάξουν από έτος σε έτος, η ετήσια εξέταση αίματος κρίνεται απαραίτητη.

Ποια είναι η θεραπεία;

Η καλύτερη θεραπεία της δυσλιπιδαιμίας είναι η πρόληψη! Υιοθετώντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής, μειώνουμε σημαντικά την πιθανότητα να νοσήσουμε από δευτεροπαθή δυσλιπιδαιμία.

Ο καρδιολόγος, θα κρίνει αν είναι απαραίτητη η φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό πάντα με την αλλαγή των διατροφικών συνηθειών και την ένταξη της άσκησης στην καθημερινότητά μας.