Βαλβιδοπάθεια

Τι είναι οι βαλβίδες της καρδιάς;

Η καρδιά αποτελείται από τέσσερις κοιλότητες - δύο κόλπους και δύο κοιλίες . Το αίμα καθώς περνά διαμέσου μιας βαλβίδας διέρχεται από το ένα τμήμα της καρδιάς στο επόμενο. Οι βαλβίδες εμποδίζουν την οπισθοδρομική ροή του αίματος, δηλαδή λειτουργούν ως μονόδρομοι είσοδοι και έξοδοι αίματος (ανεπίστροφες βαλβίδες).

Οι 4 βαλβίδες της καρδιάς είναι:

• Αορτική βαλβίδα
• Μιτροειδής βαλβίδα
• Τριγλώχινα βαλβίδα
• Πνευμονική βαλβίδα

Καθώς ο καρδιακός μυς συστέλλεται και χαλαρώνει, οι βαλβίδες ανοίγουν και κλείνουν, αφήνοντας το αίμα να ρέει στις κοιλίες και στο σώμα σε εναλλασσόμενους χρόνους.

Τι είναι Βαλβιδοπάθεια;

Η Βαλβιδική Καρδιακή νόσος αποτελεί μία από τις συχνότερες καρδιακές παθήσεις στον γενικό πληθυσμό, με μεγαλύτερη συχνότητα σε ηλικίες 65 και άνω.

Οι διαταραχές των καρδιακών βαλβίδων μπορεί να προκύψουν από 2 βασικούς τύπους προβλημάτων:

1. Ανεπάρκεια (ή διαρροή της βαλβίδας). Όταν οι βαλβίδες δεν κλείνουν εντελώς, το αίμα ρέει προς τα πίσω μέσω της βαλβίδας. Αυτό μειώνει τη ροή αίματος προς τα εμπρός και μπορεί να οδηγήσει σε υπερφόρτωση όγκου στην καρδιά.
2. Στένωση της βαλβίδας. Όταν το άνοιγμα των στομίων στενεύει, περιορίζοντας τη ροή του αίματος από τις κοιλίες ή τους κόλπους. Η καρδιά αναγκάζεται να αντλήσει αίμα με αυξημένη δύναμη για να το προωθήσει μέσω της στενού ανοίγματος της βαλβίδας.

Οι καρδιακές βαλβίδες μπορούν να εκδηλώσουν ταυτόχρονα ανεπάρκεια και στένωση. Όταν οι καρδιακές βαλβίδες δεν ανοίγουν και κλείνουν σωστά, οι επιπτώσεις στην καρδιά μπορεί να είναι σοβαρές, εμποδίζοντας ενδεχομένως την ικανότητά της να παρέχει επαρκή ποσότητα αίματος στους ιστούς του σώματος. Οι παθήσεις των βαλβίδων είναι συχνά αιτία καρδιακής ανεπάρκειας.

Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου της καρδιακής βαλβίδας;

Η ήπια έως μέτρια στένωση ή ανεπάρκεια μπορεί να μην προκαλέσει συμπτώματα.

Αυτά είναι τα πιο κοινά συμπτώματα νόσου των καρδιακών βαλβίδων:

• Πόνος στο στήθος
• Ταχυπαλμία
• Κούραση
• Ζάλη
• Χαμηλή ή υψηλή αρτηριακή πίεση, ανάλογα με την ασθένεια της βαλβίδας
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Κοιλιακός πόνος λόγω διογκωμένου ήπατος (εάν υπάρχει δυσλειτουργία τριγλώχινας βαλβίδας)
• Οίδημα κάτω άκρων
• Απώλεια αισθήσεων (λιποθυμία)

Τα συμπτώματα της νόσου της καρδιακής βαλβίδας μπορεί να μοιάζουν με άλλα ιατρικά προβλήματα. Για το λόγο αυτό, πρέπει να πάντα να γίνεται διάγνωση από καρδιολόγο.

 Ποιές είναι οι αιτίες της βαλβιδοπάθειας;

Οι αιτίες της βλάβης της καρδιακής βαλβίδας ποικίλουν ανάλογα με τον τύπο της νόσου που υπάρχει και μπορεί να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

• Αλλαγές στη δομή της καρδιακής βαλβίδας λόγω γήρανσης
• Στεφανιαία νόσος και καρδιακή προσβολή
• Λοίμωξη καρδιακής βαλβίδας
• Πρόβλημα εκ γενετής
• Σύφιλη (σεξουαλικά μεταδιδόμενη λοίμωξη)
• Mυξωματώδης εκφύλιση μιτροειδούς βαλβίδας
• Ακτινοβολία - Ακτινοθεραπεία

Οι μιτροειδείς και αορτικές βαλβίδες επηρεάζονται συχνότερα από τις καρδιακές νόσους.

Πώς γίνεται η διάγνωση μιας βαλβιδοπάθειας;

Προκειμένου να γίνει η διάγνωση μιας βαλβιδοπάθειας ο καρδιολόγος ακροάζεται την καρδιά μέσω του στηθοσκοπίου. Ο μη φυσιολογικός ήχος των παλμών (φύσημα), μπορεί να αποτελέσει μία σημαντική ένδειξη για βαλβιδοπάθεια. 

Η ανωμαλία που παρουσιάζει ο ήχος των παλμών ενδέχεται να προκαλείται λόγω της ταραχώδους ροής του αίματος κατά μήκος της βαλβίδας και μπορεί συχνά να σημαίνει ανεπάρκεια ή στένωση.

Για να προσδιορίσουν περαιτέρω τον τύπο της νόσου και την έκταση της βλάβης της βαλβίδας, ο καρδιολόγος ιατρός θα σας παραπέμψει σε κάποια από τις ακόλουθες εξετάσεις:

• Ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ)
• Υπερηχοκαρδιογράφημα (Τρίπλεξ)
• Ακτινογραφια θωρακος
• Καρδιακός καθετηριασμός
• Μαγνητική τομογραφία (MRI)

Ποιες είναι οι θεραπείες για τη βαλβιδοπάθεια;

Οι βαλβιδοπάθειες μπορούν να αντιμετωπιστούν οριστικά μόνο με χειρουργική επέμβαση. Ωστόσο, δεν κρίνεται απαραίτητη η επέμβαση σε όλα τα στάδια της πάθησης.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο ιατρός μπορεί να θέλει απλώς να παρακολουθεί στενά το πρόβλημα της καρδιακής βαλβίδας για μια ορισμένη περίοδο, ακόμα και αν δεν υπάρχουν συμπτώματα.

Η θεραπεία ποικίλλει, ανάλογα με τον τύπο της νόσου της καρδιακής βαλβίδας και μπορεί να περιλαμβάνει:

• Φαρμακευτική θεραπεία. Τα φάρμακα δεν αποτελούν θεραπεία για την καρδιακή βαλβίδα, αλλά μπορούν συχνά να ανακουφίσουν τα συμπτώματα.
• Χειρουργική επέμβαση. Μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για την επισκευή ή την αντικατάσταση των βαλβίδων που δεν λειτουργούν. Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να περιλαμβάνει: 

• Επιδιόρθωση βαλβίδας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η χειρουργική επέμβαση στη δυσλειτουργική βαλβίδα μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Παραδείγματα χειρουργικής επέμβασης επισκευής καρδιακής βαλβίδας περιλαμβάνουν την αναδιαμόρφωση μη φυσιολογικού ιστού έτσι ώστε η βαλβίδα να λειτουργεί σωστά (βαλβιδοπλαστική) ή την εισαγωγή προσθετικών δακτυλίων για να περιοριστεί το άνοιγμα μιας διεσταλμένης βαλβίδας. Στα περισσότερα περιστατικά, η επισκευή της καρδιακής βαλβίδας είναι προτιμότερη, επειδή χρησιμοποιούνται οι ίδιοι οι ιστοί ενός ατόμου, ενώ δεν απαιτείται λήψη αντιπηκτικής αγωγής.
• Αντικατάσταση καρδιακής βαλβίδας. Όταν οι καρδιακές βαλβίδες έχουν σοβαρή παραμόρφωση ή καταστροφή, χρειάζεται να αντικατασταθούν με νέα βαλβίδα. Οι βαλβίδες αντικατάστασης μπορεί να είναι βαλβίδες ιστού (βιοπροσθετική), ή μηχανικές βαλβίδες, οι οποίες μπορούν να αποτελούνται από μέταλλο, πλαστικό ή άλλο τεχνητό υλικό. Αυτό συνήθως απαιτεί χειρουργική επέμβαση καρδιάς. Όμως, ορισμένες ασθένειες βαλβίδων όπως στένωση αορτικής βαλβίδας ή ανεπάρκεια της μιτροειδούς βαλβίδας μπορούν να αντιμετωπιστούν χρησιμοποιώντας μη χειρουργικές μεθόδους, αλλά διαδερμικά.

Η βαλβιδοπάθεια είναι πλέον πολύ συχνή πάθηση της καρδιάς που αν διαγνωστεί έγκαιρα μπορεί να αντιμετωπιστεί καλύτερα με τη βοήθεια της σύγχρονης επεμβατικής καρδιολογίας.