Η αρτηριακή πίεση διακρίνεται στη συστολική και τη διαστολική πίεση αντιστοιχώντας στις πιέσεις κατά τη διάρκεια των δύο κύκλων της καρδιάς, της συστολής και της διαστολής.
Αρτηριακή υπέρταση
Η αρτηριακή πίεση διακρίνεται στη συστολική και τη διαστολική πίεση αντιστοιχώντας στις πιέσεις κατά τη διάρκεια των δύο κύκλων της καρδιάς, της συστολής και της διαστολής. Αυξημένες τιμές της αρτηριακής πίεσης αποτελούν ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση εμφράγματος του μυοκαρδίου, καρδιακής ανεπάρκειας, διάτασης κάποιου αγγείου όπως της αορτής και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Φυσιολογικές είναι οι τιμές της αρτηριακής πίεσης που είναι για τη συστολική πίεση ≤ 135 mmHg και για τη διαστολική πίεση ≤ 85 mmHg. Στην Αμερική 50 εκατομμύρια ατόμων πληρούν τα κριτήρια για τη διάγνωση της νόσου. Δυστυχώς η Ευρωπαϊκή Καρδιολογική Εταιρεία όπως και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιεί ότι η επιτυχία στη διάγνωση της αρτηριακής υπέρτασης, όπως και στην ενημέρωση και τη θεραπεία του κοινού, παραμένει σημαντικά χαμηλή.
Στο 90% των περιπτώσεων η αρτηριακή υπέρταση είναι ιδιοπαθής δηλαδή δεν υπάρχει κάποιο υποκείμενο νόσημα το οποίο εάν αντιμετωπισθεί θα επανέλθει και η αρτηριακή πίεση σε φυσιολογικά επίπεδα. Αυτή η ιδιοπαθής υπέρταση (που ανευρίσκεται στο 90% των ατόμων με αρτηριακή υπέρταση) λανθασμένα ονομάζεται από ορισμένους ακόμη και ιατρούς ως «νευροπίεση» και δεν αντιμετωπίζεται με τη χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής. Δεν είναι «φυσιολογικό» η αρτηριακή πίεση να ανεβαίνει πάνω από τα όρια που προαναφέρθηκαν σε καταστάσεις συναισθηματικής φόρτισης ή άγχους. Κι αυτό γιατί κατά τη διάρκεια της ζωής του σύγχρονου ανθρώπου η κάθε μέρα σχεδόν χαρακτηρίζεται από κάποιο επεισόδιο άγχους ή συναισθηματικής φόρτισης κατά τη διάρκεια του οποίου τα αγγεία υπερφορτίζονται από τις αυξημένες τιμές αρτηριακής πίεσης.
H πιο αποτελεσματική μέθοδος για τη διάγνωση της αρτηριακής υπέρτασης είναι η τοποθέτηση Holter που επιτρέπει την 24ωρη καταγραφή της αρτηριακής πίεσης ακόμη και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Την ημέρα που θα τοποθετηθεί το holter το άτομο θα πρέπει να εργασθεί κανονικά και γενικότερα να ακολουθήσει τις συνήθεις δραστηριότητες του ακόμη και το μέγιστο αυτών, προκειμένου να διαπιστωθούν οι ανώτερες τιμές αρτηριακής πίεσης. Μία δεύτερη μέθοδος, που κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια στις μελέτες καθώς φαίνεται να επιτρέπει πιο ακριβή καταγραφή της αρτηριακής πίεσης, είναι η μέτρηση των πιέσεων από το ίδιο το άτομο για μία τουλάχιστον εβδομάδα, δύο φορές την ημέρα. Το πρωί αμέσως μετά την έγερση από τον ύπνο, πριν επισκεφθεί την τουαλέτα και πριν τη λήψη νερού, οποιασδήποτε τροφής ή φαρμακευτικής αγωγής και το βράδυ, 3 ώρες πριν την κατάκλιση. Με αυτόν τρόπο φαίνεται ότι οι μετρήσεις της αρτηριακής πίεσης είναι πιο ακριβείς. Συχνά όταν το άτομο «φοράει» το holter αγχώνεται και αυξάνεται η αρτηριακή πίεση όπως κι όταν μετράει την πίεση ο ίδιος ο ιατρός. Ενίοτε σε αυτές τις περιπτώσεις καταγράφεται αυξημένη πίεση ενώ κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης ημέρας το άτομο έχει φυσιολογική πίεση και αναφέρεται ως υπέρταση της «άσπρης μπλούζας».
Σήμερα για τη θεραπεία της αρτηριακής υπέρτασης υπάρχουν 5 τουλάχιστον μεγάλες ομάδες αντιϋπερτασικών φαρμάκων και η σωστή αντιμετώπιση της νόσου αποτελεί πλέον αποκλειστικά στοίχημα του ίδιου του ασθενούς, που θα πρέπει να συνεργαστεί στενά με τον καρδιολόγο του, ακολουθώντας μία δίαιτα απαλλαγμένη από το αλάτι σε συνδυασμό με την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή.
